1 Βίβλος γενέσεως Ἰησοῦ χριστοῦ υἱοῦ Δαυὶδ υἱοῦ Ἀβραάμ.
1 Biblos geneseos Iesou jristou huiou Dauid huiou Abraam.
1 Libro de origen de Jesús Mesías, hijo de David, hijo de Abraham.
2 Ἀβραὰμ ἐγέννησεν τὸν Ἰσαάκ, Ἰσαὰκ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἰακώβ, Ἰακὼβ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἰούδαν καὶ τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ,
2 Abraam egennesen ton Isaak, Isaak de egennesen ton Iakob, Iakob de egennesen ton Ioudan kai tous adelfous autou,
2 Abraham engendró a Isaac, Isaac engendró a Jacob, Jacob engendró a Judá y a los hermanos de él.
3 Ἰούδας δὲ ἐγέννησεν τὸν Φαρὲς καὶ τὸν Ζάρα ἐκ τῆς Θαμάρ, Φαρὲς δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἑσρώμ, Ἑσρὼμ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἀράμ,
3 Ioudas de egennesen ton Fares kai ton Zara ek tes Thamar, Fares de egennesen ton HEsrom, HEsrom de egennesen ton Aram,
3 Judá engendró a Fares y a Zará de Tamar, Fares engendró a Esróm, Esróm engendró a Aram.
4 Ἀρὰμ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἀμιναδάβ, Ἀμιναδὰβ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ναασσών, Ναασσὼν δὲ ἐγέννησεν τὸν Σαλμών,
4 Aram de egennesen ton Aminadab, Aminadab de egennesen ton Naasson, Naasson de egennesen ton Salmon,
4 Aram engendró a Aminadab, Aminadab engendró a Naasón, Naasón engendró a Salmón.
5 Σαλμὼν δὲ ἐγέννησεν τὸν Βόες ἐκ τῆς Ῥαχάβ, Βόες ⸃ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἰωβὴδ ἐκ τῆς Ῥούθ, Ἰωβὴδ ⸃ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἰεσσαί,
5 Salmon de egennesen ton Boes ek tes Rajab, Boes de egennesen ton Iobed ek tes Routh, Iobed de egennesen ton Iessai,
5 Salmón engendró a Booz de Rajab, Booz engendró a Obed de Rut, Obed engendró a Isaí.
6 Ἰεσσαὶ δὲ ἐγέννησεν τὸν Δαυὶδ τὸν βασιλέα. Δαυὶδ δὲ ἐγέννησεν τὸν Σολομῶνα ἐκ τῆς τοῦ Οὐρίου,
6 Iessai de egennesen ton Dauid ton basilea. Dauid de egennesen ton Solomona ek tes tou Ouriou,
6 Isaí engendró a David el rey. David engendró a Salomón de la mujer de Urías.
7 Σολομὼν δὲ ἐγέννησεν τὸν Ῥοβοάμ, Ῥοβοὰμ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἀβιά, Ἀβιὰ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἀσάφ,
7 Solomon de egennesen ton Roboam, Roboam de egennesen ton Abia, Abia de egennesen ton Asaf,
7 Salomón engendró a Roboam, Roboam engendró a Abías, Abías engendró a Asaf.
8 Ἀσὰφ ⸃ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἰωσαφάτ, Ἰωσαφὰτ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἰωράμ, Ἰωρὰμ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ὀζίαν,
8 Asaf de egennesen ton Iosafat, Iosafat de egennesen ton Ioram, Ioram de egennesen ton Ozian,
8 Asaf engendró a Josafat, Josafat engendró a Joram, Joram engendró a Uzías.
9 Ὀζίας δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἰωαθάμ, Ἰωαθὰμ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἀχάζ, Ἀχὰζ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἑζεκίαν,
9 Ozias de egennesen ton Ioatham, Ioatham de egennesen ton Ajaz, Ajaz de egennesen ton HEzekian,
9 Uzías engendró a Jotam, Jotam engendró a Acaz, Acaz engendró a Ezequías.
10 Ἑζεκίας δὲ ἐγέννησεν τὸν Μανασσῆ, Μανασσῆς δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἀμώς, Ἀμὼς ⸃ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἰωσίαν,
10 HEzekias de egennesen ton Manasse, Manasses de egennesen ton Amos, Amos de egennesen ton Iosian,
10 Ezequías engendró a Manasés, Manasés engendró a Amón, Amón engendró a Josías.
11 Ἰωσίας δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἰεχονίαν καὶ τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ ἐπὶ τῆς μετοικεσίας Βαβυλῶνος.
11 Iosias de egennesen ton Iejonian kai tous adelfous autou epi tes metoikesias Babylonos.
11 Josías engendró a Jeconías y a los hermanos de él en la deportación de Babilonia.
12 Μετὰ δὲ τὴν μετοικεσίαν Βαβυλῶνος Ἰεχονίας ἐγέννησεν τὸν Σαλαθιήλ, Σαλαθιὴλ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ζοροβαβέλ,
12 Meta de ten metoikesian Babylonos Iejonias egennesen ton Salathiel, Salathiel de egennesen ton Zorobabel,
12 Después de la deportación de Babilonia, Jeconías engendró a Salatiel, Salatiel engendró a Zorobabel.
13 Ζοροβαβὲλ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἀβιούδ, Ἀβιοὺδ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἐλιακίμ, Ἐλιακὶμ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἀζώρ,
13 Zorobabel de egennesen ton Abioud, Abioud de egennesen ton Eliakim, Eliakim de egennesen ton Azor,
13 Zorobabel engendró a Abiud, Abiud engendró a Eliakim, Eliakim engendró a Azor.
14 Ἀζὼρ δὲ ἐγέννησεν τὸν Σαδώκ, Σαδὼκ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἀχίμ, Ἀχὶμ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἐλιούδ,
14 Azor de egennesen ton Sadok, Sadok de egennesen ton Ajim, Ajim de egennesen ton Elioud,
14 Azor engendró a Sadoc, Sadoc engendró a Aquim, Aquim engendró a Eliud.
15 Ἐλιοὺδ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἐλεάζαρ, Ἐλεάζαρ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ματθάν, Ματθὰν δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἰακώβ,
15 Elioud de egennesen ton Eleazar, Eleazar de egennesen ton Matthan, Matthan de egennesen ton Iakob,
15 Eliud engendró a Eleazar, Eleazar engendró a Matán, Matán engendró a Jacob.
16 Ἰακὼβ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἰωσὴφ τὸν ἄνδρα Μαρίας, ἐξ ἧς ἐγεννήθη Ἰησοῦς ὁ λεγόμενος χριστός.
16 Iakob de egennesen ton Iosef ton andra Marias, ex hes egennethe Iesous ho legomenos jristos.
16 Jacob engendró a José, el hombre de María, de quien fue engendrado Jesús el llamado Mesías.
17 Πᾶσαι οὖν αἱ γενεαὶ ἀπὸ Ἀβραὰμ ἕως Δαυὶδ γενεαὶ δεκατέσσαρες, καὶ ἀπὸ Δαυὶδ ἕως τῆς μετοικεσίας Βαβυλῶνος γενεαὶ δεκατέσσαρες, καὶ ἀπὸ τῆς μετοικεσίας Βαβυλῶνος ἕως τοῦ χριστοῦ γενεαὶ δεκατέσσαρες.
17 Pasai oun ai geneai apo Abraam heos Dauid geneai dekatessares, kai apo Dauid heos tes metoikesias Babylonos geneai dekatessares, kai apo tes metoikesias Babylonos heos tou jristou geneai dekatessares.
17 Entonces, todas las generaciones desde Abraham hasta David, generaciones catorce; y desde David hasta la deportación de Babilonia, generaciones catorce; y desde la deportación de Babilonia hasta el Mesías, generaciones catorce.
18 Τοῦ δὲ Ἰησοῦ χριστοῦ ἡ γένεσις οὕτως ἦν. μνηστευθείσης τῆς μητρὸς αὐτοῦ Μαρίας τῷ Ἰωσήφ, πρὶν ἢ συνελθεῖν αὐτοὺς εὑρέθη ἐν γαστρὶ ἔχουσα ἐκ πνεύματος ἁγίου.
18 Tou de Iesou jristou he genesis outos en. mnesteutheises tes metros autou Marias to Iosef, prin e synelthein autous eurethe en gastri ejousa ek pneumatos hagiou.
18 De Jesús Mesías, la generación así fue. Desposada la madre de él, María, con José, antes de que se unieran, fue hallada en vientre teniendo de espíritu santo.
19 Ἰωσὴφ δὲ ὁ ἀνὴρ αὐτῆς, δίκαιος ὢν καὶ μὴ θέλων αὐτὴν δειγματίσαι, ἐβουλήθη λάθρᾳ ἀπολῦσαι αὐτήν.
19 Iosef de ho aner autes, dikaios on kai me thelon auten deigmatisai, eboulethe lathra apolysai auten.
19 José, el hombre de ella, siendo justo y no queriendo exponerla, sintió en secreto despedirla.
20 ταῦτα δὲ αὐτοῦ ἐνθυμηθέντος ἰδοὺ ἄγγελος κυρίου κατ’ ὄναρ ἐφάνη αὐτῷ λέγων · Ἰωσὴφ υἱὸς Δαυίδ, μὴ φοβηθῇς παραλαβεῖν Μαρίαν τὴν γυναῖκά σου, τὸ γὰρ ἐν αὐτῇ γεννηθὲν ἐκ πνεύματός ἐστιν ἁγίου ·
20 tauta de autou enthymethentos idou aggelos kyriou kat’ onar efane auto legon. Iosef huios Dauid, me fobethes paralabein Marian ten gynaika sou, to gar en aute gennethen ek pneumatos estin hagiou.
20 Mientras él reflexionaba estas cosas, he aquí, un ángel del Señor, en sueño, apareció a él diciendo: José, hijo de David, no temas recibir a María, tu mujer, porque lo engendrado en ella es de espíritu santo.
21 τέξεται δὲ υἱὸν καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν, αὐτὸς γὰρ σώσει τὸν λαὸν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν.
21 texetai de huion kai kaleseis to onoma autou Iesoun, autos gar sosei ton laon autou apo ton hamartion auton.
21 Dará a luz un hijo, y llamarás el nombre de él Jesús, porque él salvará al pueblo de él de los pecados de ellos.
22 τοῦτο δὲ ὅλον γέγονεν ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν ὑπὸ κυρίου διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος ·
22 touto de holon gegonen hina plerothe to rethen hypo kyriou dia tou profetou legontos.
22 Todo esto sucedió para que se cumpliera lo dicho por el Señor por medio del profeta diciendo:
23 Ἰδοὺ ἡ παρθένος ἐν γαστρὶ ἕξει καὶ τέξεται υἱόν, καὶ καλέσουσιν τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ · ὅ ἐστιν μεθερμηνευόμενον Μεθ’ ἡμῶν ὁ θεός.
23 Idou he parthenos en gastri hexei kai texetai huion, kai kalesousin to onoma autou Emmanouel. ho estin methermeneuomenon Meth’ hemon ho theos.
23 He aquí, la virgen en vientre tendrá y dará a luz un hijo, y llamarán el nombre de él Emmanuel, que traducido es: Con nosotros el Dios.
24 ἐγερθεὶς δὲ ὁ Ἰωσὴφ ἀπὸ τοῦ ὕπνου ἐποίησεν ὡς προσέταξεν αὐτῷ ὁ ἄγγελος κυρίου καὶ παρέλαβεν τὴν γυναῖκα αὐτοῦ ·
24 egertheis de ho Iosef apo tou hypnou epoiesen hos prosetaxen auto ho aggelos kyriou kai parelaben ten gynaika autou.
24 Despertando José del sueño, hizo como le ordenó el ángel del Señor y recibió a su mujer.
25 καὶ οὐκ ἐγίνωσκεν αὐτὴν ἕως οὗ ἔτεκεν υἱόν · καὶ ἐκάλεσεν τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν.
25 kai ouk eginosken auten heos ou eteken huion. kai ekalesen to onoma autou Iesoun.
25 Y no la conoció hasta que dio a luz un hijo, y llamó el nombre de él Jesús.
Notas filológicas con referencias textuales
Mateo 1:1 – Χριστός (Jristós):
El término Χριστός deriva del verbo χρίω (jrio, «ungir»), utilizado en rituales de consagración de reyes y sacerdotes. Traduce al hebreo מָשִׁיחַ (mashíaj, «ungido»), asociado en el judaísmo del Segundo Templo con el Mesías esperado. En Mateo 1:1, se usa como sustantivo nominativo singular masculino, funcionando como título para identificar a Jesús con las esperanzas mesiánicas y la línea genealógica davídica.
Mateo 1:18 – ἐν γαστρὶ ἔχουσα (en gastri ejousa):
«Antes de que se unieran, se halló en vientre teniendo»
Adaptación griega del hebreo מְעוּבֶּרֶת (me‘uberet), que denota el estado de embarazo con énfasis en el proceso de «traspaso» de la semilla del varón al vientre de la mujer. La raíz ע־ב־ר (ʿbr, «pasar, cruzar») subraya el acto dinámico, mientras que el griego ἔχω (éjō, «tener») describe el estado de portar un hijo en el útero.
Mateo 1:18 – ἐκ πνεύματος ἁγίου (ek pneúmatos hajíou):
«del Espíritu Santo»
La expresión griega «ἐκ πνεύματος ἁγίου» (ek pneúmatos hajíou, «del Espíritu Santo») en Mateo 1:18 tiene su origen en la tradición judía, como «מֵרוּחַ הַקֹּדֶשׁ» (merúaj haqódesh, «del espíritu de santidad»). Es importante analizar esta expresión desde su contexto hebreo para comprender cómo difiere del posterior desarrollo cristiano.
Contexto en la tradición judía:
- «Merúaj haqódesh» en el hebreo bíblico y rabínico:
- La palabra רוּחַ (rúaj, «viento») tiene un significado amplio que se refiere a un impulso que mueve o conduce.
- רוּחַ הַקֹּדֶשׁ (rúaj haqódesh, «espíritu de santidad») es una expresión que denota la acción o intervención divina en el mundo.
- En textos judíos contemporáneos con los evangelios, esta frase suele usarse para describir inspiración profética o una acción específica atribuida a Dios en los asuntos humanos.
- Connotaciones en el judaísmo del Segundo Templo:
- Durante este periodo, «rúaj haqódesh» estaba asociada con la idea de que Dios conduce los acontecimientos, como al inspirar profetas, guiar decisiones importantes o provocar sucesos extraordinarios.
- La expresión no implica un concepto trinitario ni la existencia de una «persona» divina separada del Dios único, que es central en la cosmovisión judía.
Uso en el judeo-griego bíblico:
La frase «ἐκ πνεύματος ἁγίου» refleja esta tradición hebrea, ya que la preposición ἐκ (ek, «de» o «por medio de») indica procedencia o causa, enfatizando que el embarazo de María es resultado de la acción de Dios que concretó el me‘uberet del que se habló en la entrada anterior.
Mateo 1:19 – θέλων (thélōn) y ἐβουλήθη (eboulethe):
«no queriendo» y «sintió»
- θέλων (thélōn): Participio presente activo que significa «queriendo». Denota un acto de voluntad consciente y racional. Refleja el control deliberado de José para no exponer a María públicamente.
- ἐβουλήθη (eboulethe): Verbo en aoristo pasivo indicativo que implica una inclinación emocional o reflexiva, más ligada al sentir que a una decisión racional. Describe cómo José, afectado internamente, percibe impulsos emocionales.
Diferencia clave: Mientras que θέλων indica un querer activo y consciente, ἐβουλήθη se relaciona con un suceso emocional que confronta a su querer activo.